Dominik Lejman
Dominik Lejman łączy malarstwo z projekcjami wideo. W 1998 roku artysta rozpoczął realizację prac kluczowych dla jego dalszej twórczości. Na powierzchnie abstrakcyjnych akrylowych obrazów rzutował projekcje wideo. Było to działanie bardzo mocno osadzone w medium malarskim, ale znacznie rozszerzające jego granice. Artysta mimo to nie przestał czuć się malarzem, a samo łączenie tradycyjnego obrazu z nowymi technologiami uważa za przedłużenie procesu malowania. W serii pierwszych prac na obrazy rzutował przedstawienia nagich ciał (w wielu pracach był to wizerunek artysty). W kolejnych projektach postać widza przychodzącego do galerii była nagrywana i bezpośrednio rzutowana na obraz. Projekcje odbywały się przy zapalonym świetle, przez co stawały się bardziej powidokami niż wyraźnymi obrazami, a widz z biernego obserwatora zmieniał się we współuczestnika dzieła, stając się częścią zaprojektowanego spektaklu. Tradycyjne malarstwo zostało wzbogacone o element ruchu i czasu.
Artysta szybko zaczął wychodzić ze swoją sztuką poza galerie i muzea, które - jak tłumaczy - są pozbawione siły bezpośredniego oddziaływania na świat. Monumentalne projekcje wideo pojawiły się na fasadach budynków, miejskich placach, w ogrodach, w średniowiecznym kościele („Oddychająca katedra”). Wyjątkowym projektem jest „Szpital jako krajobraz małych spektakli” zrealizowany na oddziale dziecięcych szpitali w Warszawie (2002), Białymstoku (2003) i Nowym Jorku (2004 – realizacja stała). Do zamkniętej, nieprzyjaznej przestrzeni szpitala artysta wprowadził wideoprojekcje dzikich zwierząt. Flamingi, jaszczurki, ryby, tygrysy leniwie poruszają się po ścianach, posadzkach, medycznych sprzętach oswajając obce dzieciom miejsca. Stają się sprzymierzeńcami małych pacjentów, pobudzają wyobraźnie i dają poczucie wspólnoty w miejscu odgrodzonym od świata. Projekt miał działanie terapeutyczne, będąc też prawdziwym spotkaniem odbiorcy ze sztuką.
Artysta stara się reagować na współczesne problemy człowieka, obrazując wszechobecne systemy kontroli, osamotnienie w obliczu wirtualnych dróg komunikacji, zacieranie podziału między sferą prywatną i publiczną. Tropi motyw tłumu, nagromadzenia, utraty indywidualności w obliczu społeczeństwa nadmiaru. Nierzadko w swoich wideofreskach wykorzystuje nagrania tłumów, które przetwarza w gęste ornamenty. Przyglądając się współczesnym formom życia redukuje ujęcia rzeczywistości do abstrakcyjnych znaków, sprowadzając bohaterów do chłodnych kompozycji („Łyżwiarze”). Pomimo konsekwentnego korzystania z obrazu cyfrowego i skupieniu na współczesnych aspektach życia, zdarza mu się bezpośrednio odwoływać do tradycji malarstwa, sięgając po obrazy takich malarzy jak Piero Della Francesco („Podłoga”) czy Francesco Goya („YO LO IV”).
W jednej z ostatnich prac „Afterparty” pokazanej na indywidualnej wystawie w Galerii Żak-Branicka w Berlinie (2009) artysta skupił się na momencie natężenia bodźców i kulminacji napięcia, próbując przyglądnąć się stanom, w których odczucie czasu rozciąga się i kurczy, a rzeczywistość intensywnie zarejestrowana przesuwa się w naszej głowie w zwolnionym tempie.
Dominik Lejman – (ur. w 1969 roku w Gdańsku) artysta intermedialny. Lubi prezentować swoje prace poza galerią; na fasadach budynków, miejskich placach, w szpitalu, kościele. Studiował na Akadami Sztuk Pięknych w Gdańsku (1989-1993) i w Royal College of Art w Londynie (1993-1995). Laureat wielu nagród, m.in. Paszportu „Polityki" w 2001 roku za „sztukę, która w sposób odkrywczy łączy tradycyjne formy malarstwa ze współczesnymi technikami medialnymi". www.dominiklejman.com
